CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, Kemal Kılıçdaroğlu’nun 2010’da genel lider seçilmesi sonrası onun en yakın kurmayları ortasında yer aldı.
Seçimlerin akabinde öteki üyelerle birlikte istifasını Kılıçdaroğlu’na sundu ve yeni MYK’da da misyon almadı.
Tezcan, seçimlerin akabinde CHP’de başlayan değişim tartışmalarına ait BBC Türkçe’nin sorularını yanıtladı:
Seçimden sonra partinizde değişim tartışması başladı. Sizce de değişim artık zarurî mu?
Bir defa evvel şunu kabul edeceğiz. Bu seçimi kaybettik. Kaybettikten sonra da hiçbir şey olmamış üzere, her şey olağanmış üzere devam etmek mümkün değil. Yani başımızı kuma gömüp yürüyemeyiz.
Kayba nazaran dönüp önemli durum değerlendirmesi yapmamız lazım. Bu yalnızca durumu kurtarmak, imgeyi kurtarmak ya da parti tabanının gazını, ateşini nasıl söndürürüz diye değil. Gerçek manada bir muhasebeyi nasıl yaparız, bundan sonraki seçimi nasıl kazanırız.
Artık bu sıkıntı yalnızca 2024’teki mahallî seçim sorunu değil. Öncelikle o lakin onun daha ötesinde. Ondan sonraki seçimlerde şayet Türkiye’nin bahtını değiştireceksek; Türkiye’yi bu otoriter, popülist rejimin cenderesinden çıkaracaksak CHP’nin tavrını, iş yapma biçimini, siyaset yapma biçimini külliyen değiştirmek zorundayız. Bu, kararlı ve radikal bir dönüşümü gerektiriyor.
Daha evvel de seçim kayıpları yaşandı. 13 yıl sonra birinci defa partiden güçlü değişim sesleri yükseliyor. Seçim neden kaybedildi? Aday nedeniyle mi yoksa gereğince çalışılmadı mı?
Bu seçimde hepimiz için beklenti çok büyüktü. Seçmen için de, partili için de. Kazanacağımıza çok inanmıştık. Kazanmak için çok gayret harcandı. Yeni formüller denendi. İttifak modeli genişletildi. Bütün bunlar inancı, umudu yükseltti. Anketler yeterli görünüyordu. Beklenti çok yüksekti. Hasebiyle kaybedince, travma da çok yüksek oldu. Bir defa bunu tespit edelim: Bir, seçimi kaybettik. İki, kaybın travması çok büyük.
Mesele bir hatalı ya da sorumlu arayışı değil. Sorunu bulup çözmemiz gerek. Bu çerçevede hepimiz kusurlu olabiliriz. Yüzde 50 kusurlu, yüzde 50 kusursuz olabiliriz. Problem sorun nerede? Geçmişte nerede yanılgı yapıldı problemi orada ehemmiyet taşıyor. Ancak artık gelecekle ilgili şu çok somut ve herkes bunu söylüyor: Hiçbir şey olmamış üzere yürüyemeyiz. Ve bu süreçte önümüzdeki periyotta yeni yol haritası çizmek lazım. Artık bu yol haritası yalnızca taktiksel meseleleri çözmeye mi odaklanacak. Yoksa parti stratejik olarak yine yapılanacak mı?
Sizin “Geçmiş üzerine konuşalım” dediğiniz şey geçmişte yapılan taktiksel yanılgılar üzerine ağırlaştırır sizi. Halbuki partinin bütünüyle yapısının konuşulması gerekiyor. Bu da esaslı değişim demek.
“Yüzde 48’i toplamak kıymetli ancak bizi iktidara taşımadı”
Peki siz nasıl bir sistem öneriyorsunuz?
Örgüt, takım, program, telaffuz, tavır ve anlayış değişikliği. Artık esaslı, temelli bir değişim…Partinin gelecek kurgusunda bunlar değerli. Bütünüyle bu söylediğimiz değişim, parti ıslahatı…
2010 yılında Kemal Bey genel lider olduğunda, buna başlamıştık. Önemli bir dönüşüm, heyecanla başladı. Ve belirli noktaya geldi. Bugün kurduğumuz ittifaklar, partinin helalleşme telaffuzundan tutun; vakit zaman eleştirilen, “Parti kendi geçmişinden, kendi kurucu ayarlarından ayrıldı” üzere çok da haklı olmayan birtakım tenkitler…Hatta siyaset yapma stilinde birtakım kusurlu siyasetlerin bile, partinin rayından çıktığı üzere anlatıldığı bir süreç yaşadık.
Bu siyaset, anayasa referandumunda, o kampanya devrinin ana kolonu haline getirdi CHP’yi. Gerisinden lokal seçimlerde bunun asıllı sonucunu aldık. En son cumhurbaşkanlığı seçimi merkezindeki ittifak, o sürecin sonucuydu ve değerlidir. Yani yüzde 48’i bir yerde toplamak değerlidir lakin yetmedi.
2018’deki cumhurbaşkanı adaylarının aldıkları oylara bakıyoruz, topluyoruz, 2023’te aldığımızla tıpkı: Yüzde 47,8. Yüzde 48’i yüzde 51’e çıkarabilmeliydik, çıkmadı. Bu periyoda kadar birçok şey yapıldı fakat bu bizi iktidar yapma noktasına taşımadı. Bu seçimlerin bize birinci göstermesi gereken şey, değişim kapasitesinin artık tıkandığı. Burada da değişim bir kapasite ikmaliyle, yani birilerini destek ederek olmaz. Yeni kapasite ikmali olmalı.
“Değişim liderlik değişimiyle başlar”
Nasıl olacak bu kapasite ikmali?
Değişimin içeriğini söyledik. Örgüt, takım, program, telaffuz, anlayış, tavır değişikliği diye. Ancak değişimin evvel bir motoru, heyecanı olması lazım. Bu moral bozukluğunu ortadan kaldıracak bir çıkışa muhtaçlık var. Onun için değişim evvel liderlik değişimiyle başlar. Zira büyük değişimler liderlik değişimiyle başlamıştır. Aslında 2010 yılında övdüğüm o değerli dönüşüm, liderlik değişimiyle başladı.
Rahmetli Deniz Bey’in davaya çok büyük katkıları oldu. Çok âlâ bir siyasetçiydi. Lakin o da tıkanmıştı. 2010 yılında Kemal Bey’in gelişi morali, motivasyonu, büyük dönüşümün altyapısını hazırladı. Heyecan olmadan dönüşüm olmaz. Hele de bu türlü büyük bir travmanın yaşandığı yerde, 13 yıl genel başkanlık yaptıktan sonra, bir defa değişim öncelikle genel liderle olmalı. Genel liderle birlikte liderlik takımının değişmesi lazım. Ben de dahil.
Yani hiç kimse bu süreç içerisindeki sorumluluğunu kenara bırakıp, “Şu değişsin lakin ben kalayım” deme hakkına sahip değil. Tekrar misyon düşerse tekrar yaparız lakin bu şuurla yaparız.
CHP’nin 1970’lerdeki değişimi, liderlik değişimiyle oldu. Bir takım hareketi başladı. Bülent Ecevit, programındaki dönüşümü genel lider olduktan sonra sağladı. Deniz Bey’den sonra, parti 2010 yılında Kemal Bey’in gelmesiyle bu kıymetli değişiklikleri sağladı. Artık artık değişim kapasitesinin sonuna geldik. Yeni kapasite ikmali için evvel yeni liderlik muhtaçlığı var. Onu bir kez net söylememek, etrafından dolanmak demektir.
“Kemal Bey’in devrimci liderliği muhafazakarlaşmaya başladı”
Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu, seçime kadar partinin başında kalma eğiliminde olduğunu söz ediyor…
Siyaset biliminde iktidarın muhafazakarlaşması diye bir bakış vardır. Bu iktidar, yalnızca ülkedeki iktidar değil. Partilerde de iktidarlar vardır. Ve parti içindeki iktidarlar uzun müddet iktidarda kaldıkları vakit kendileri muhafazakarlaşmaya başlarlar. CHP’de de Kemal Bey’in baştaki devrimci liderliği artık muhafazakarlaşmaya başladı. İktidarın muhafazakarlaşması sürecini yaşıyoruz. Biz de o muhafazakarlaşmaya katkıda bulunduk, bir devir kesimi olduk. Ve bugün hepimizin cüretle bunu görüp bu dönüşüme imkan vermemiz lazım.
Parti içi iktidarın, liderliğin, başkan takımın yerleşik alışkanlıkları vardır. Bireyler değişmeden alışkanlıkları değiştirmek zordur. Genel liderin birinci periyodunda bunu anlayabiliriz. Fakat 13 yıl sonra en kıymetli, kazanmaya bizim en yakın olduğumuz, iktidarın da sarsıntıdan pandemiye, ekonomik krize kadar üç değerli büyük krizi yaşadığı sürecin arkasından yapılan seçimi kaybettik. O vakit yalnızca başkanın dışındaki önder takımının değişmesiyle olmuyor.
Bu kelamlar sorumluluğun büsbütün genel liderde olduğu manasına mı geliyor?
Hakkını teslim etmek istiyorum, bu “Kemal Bey yeterli bir siyasetçi değildi, yanlış yaptı, makûs yaptı” demek değil. Âlâ, gerçek şeyler yaptı. Bu süreç içerisinde bazen her şeyi hakikat yapmanıza karşın değişimin önünü açmanız gerekebilir. Zira bu, toplumla bağ sıkıntısı. Yani siyasetçi toplumla alaka kurma sürecinde, topluma iletilerini iletebilme sürecinde sorun yaşamaya başlamışsa; o vakit değişimin önünü açmak için kenarda durabilmeli. Telaffuz kıymetli ancak telaffuz kadar söyleyen de kıymetli.
Bugün toplumla ilgi konusunda, söyleyenin bu süreçte problemli bir noktada olduğunu görüyoruz. Zira bu kadar sorunlu süreçten sonra telaffuzlar topluma ulaşmakta, toplumla itimat alakası kurmakta ve inandırıcılıkta sorun yaratıyorsa, lakin yalnızca telaffuzları değiştirerek değil, söyleyeni de tekrar inşa ederek gerçek bir süreç yaratabiliriz.
Kemal Bey inandırıcı olamadı mı diyorsunuz?
Sadece Kemal Bey değil, hepimiz bir takımız. Kendimizi dışarıda tutarak söylemiyorum. Lakin Kemal Bey’i dışarıda tutarak da bu süreci yönetemeyiz. Artık o opsiyon, o kredi bitti. Değişim kapasitesi tıkandı. Kastım bu.
Önümüzde bir lokal seçim süreci var. Tüm bu saydıklarınızın seçim öncesi yaşama geçmesi güç değil mi?
Ben üç vade sayıyorum. Kısa vadede, orta vadede, uzun vadede yapacağımız işler var. Kısa vadede yapacağımız iş, liderlik değişimi. Harikulâde Kurultay bir seçenekti, olmadı. Olağan Kurultay takvimi başladı. Burada azami 4 ayda kurultayı yapmamız lazım. Önümüzde lokal seçimler var. Ekim sonuna kadar kurultayı tamamlayıp kısa vadede liderlik, liderlik değişimi ve seçim muhasebesini bitirmemiz lazım.
Orta vadede yapmamız gereken lokal seçimlere hazırlık. Bu periyodu program, tüzük, vesaire tartışmalarıyla geçiremeyiz. 31 Mart 2024’e kadar olan süreç orta vade. Seçim hazırlığını yapıp, “Yerel seçimlerde nasıl yapacağız?”, “İttifak yapacak mıyız, yapmayacak mıyız?”, “Adaylarımız kim olacak?”. Buraya odaklanmamız lazım.
Üçüncü basamak da bir sonraki Olağan Kurultay. Bizde kurultay müddeti iki yıldır. (Tüzük) “Bir yıl uzatılabilir” diyor lakin uzatmamamız lazım. Bu Olağan Kurultay bittikten sonraki iki yıllık devirde, bir sonraki Olağan Kurultay’a kadar da uzun vadede partinin yapısal dönüşümünü suhuletle sağlamamız lazım.
Şimdi siz olması gerekeni anlattınız. Kemal Bey’in mahallî seçime kadar devam etme eğilimi var. Şayet bu karar değişmezse, bu kurultaya nasıl yansır?
Genel liderin açıklamalarından bu türlü bir eğilim olduğu seziliyor. Ben bu doğrultuda Sayın Genel Başkanımızı da ikna etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Sayın Genel Başkanın anlattığım bu tarihe bakarak, 2010 yılındaki heyecana bakarak, bugün geldiğimiz noktaya bakarak, bu karara varacağına inanıyorum. Bu; dönüşümün sancısız, kararlı ve partinin bütün dinamik güçlerini deneyimiyle bir arada, buraya katkıda bulunacak formda sağlıklı yürümesine neden olur, sürece katkıda bulunur.
Böyle olmayabilir de. O vakit siyasetin doğal, demokratik yarışı vardır. O devirde doğal demokratik yarışa ait ben bir anlayış koyuyorum. Bu anlayışı partide yanlışsız bulan çok sayıda arkadaşımız var. Onlar çıkarlar bu tez doğrultusunda yola devam ederler. Bunu yanlışsız bulanlar bu türlü bir liderlik etrafında buluşur ve yoluna devam eder. Seçilecek kişi, kim olursa olsun pahalıdır.
Sizin işaret ettiğiniz yahut desteklediğiniz bir isim var mı ve aday olmayı düşünüyor musunuz?
Benim özel olarak işaret ettiğim biri yok. İleride vakti gelince tercihimi söylerim. Zira somut olarak çıkmış adaylar yok şu anda.
Yani biz bütün bunları anlatıp da ondan sonraki süreçte kendi adaylığımız üzerinde bir tanım yaparsak, burada samimiyet sorgulanır. Nasıl Genel Başkan’a diyorsak ki “Bunun önünü açın, dayanak verin”; yapmamız gereken şey, bu husustaki olumlu, olumsuz, hakikat, yanlış, bütün birikimimizi değişime kanalize etmek. Onun altyapısını hazırlamak. Yani onu temsil edecek partili bir figürün kolay çalışabileceği bir alana yardımcı olmak. Yapılması gereken budur.
“Dönüşümleri sağlayamazsak, İstanbul da risktedir”
Ekrem İmamoğlu’nun bayram sonrası bir çıkış yapması bekleniyor. Lakin Kemal Kılıçdaroğlu belediye liderlerinin seçildikleri beldelere hizmet etmesi gerektiğini savunuyor. Siz bu bu görüşe katılır mısınız?
Bir sefer Ekrem İmamoğlu CHP’nin yalnızca bugününde değil, geleceğinde de kıymetli bir figür. Çünkü seçimi kazandı. Çalışma şekli, başarısı, gençliği, savı değerli.
Bizim öteki çok değerli takımlarımız da var. İsmi geçtiği için söylüyorum, Özgür Özel kıymetli bir isim. Geçmiş devir küme lider vekilliği yapan öbür arkadaşlarımız var.
Yani artık biz bütün bu kıymetli isimleri gelecek siyasetini kurgulamakta kullanabilirsek ve onların birikimlerini ortak akıl tabanında buluşturabilirsek gerçek yolda yürürüz. Biz onların her birine, dışarıdan elbise biçerek yanlışsız yolda yürüyemeyiz.
İstanbul Belediye Başkanlığı, öbür belediye başkanlıklarımız…Bunlar bütün bu yenilenme sürecinde ele alınıp konuşulacak işler. Bu, “İmamoğlu mu, Kılıçdaroğlu mu” tartışması değil. İmamoğlu’nun da, “Ben kesinlikle genel lider olacağım, İstanbul Belediye Başkanı olmayacağım” diye bir beyanını duymadım. Yenilenmekten bahsediyor, “Oturalım, masada bunu konuşalım. Yalnızca MYK değişimiyle bu olmaz” diyor. Artık bunu götürüp de onun adaylığı eksenine sıkıştırmak ya sıkıntıyı kavrayamamaktır ya da tartışmayı, tahlili boğup mevcut statüyü devam ettirme niyetidir. Şayet biz bu dönüşümleri sağlayamazsak İstanbul’da risktedir.
Şu sorun natürel ki: Diyelim Ekrem İmamoğlu, Genel Lider Adayı oldu ve seçildi. O vakit da İstanbul Belediye Meclisi içinden seçim yapılacak ve başkanlık AK Parti’ye geçecek. Lakin bu çözülemeyecek bir şey de değil. Bunu masaya getiririz, koyarız. Ancak yalnızca bu münasebetten yola çıkarak, değişim sorununda “Bekleyelim, kurultayı mahallî seçim sonuna atalım” demek, topu tacı atmaktır. Bu tahlil Ekrem İmamoğlu’na karşın de bulunmaz. O da bu tahlile katkıda bulunur, bulunmak zorundadır. İsterseniz, prosedürü bulursunuz.
“39 vekillik, CHP’nin taşıma kapasitesinin çok üstündeydi”
Bir de 4 partiye 39 milletvekili verilmesi tartışması var. Siz de aday belirleme sürecindeki sekizli komisyondaydınız. Buna kim karar verdi?
Genel Lider ve Oğuz Bey (Kaan Salıcı) birlikte yürüttü o süreci. Natürel bir kez genel liderin isteği, talimatı olmadan onun (39 milletvekilliğinin) verilebilmesi mümkün değil. Genel lider vermeden onu nasıl vereceksiniz? Bizim ne sayıyı, ne sırayı belirleme imkanımız olmadı. Ne sekizli grubun, ne parti MYK’sının…
Şimdi siz bir ili sıralamışsınız. Bütün bu sistem içerisinde düzenlemişsiniz. 8 kişi görüşünü söylemiş, genel lider görüşünü söylemiş, listeyi yapmışsınız. Yani hazır bir taslak listeyi oluşturmuşsunuz havuzda. Sekizli heyet olarak siz çalışmanızı yapmışsınız. Bir bakıyorsunuz İstanbul 1. Birinci Bölge’ye 7 kişi gelmiş dışarıdan, 6 kişi kalıyor. Zati 13 vekil çıkarıyorsunuz.
Sizin listeye koyduğunuz ve olmasını istediğiniz, örgütün de “Bulunsun” dediği isimler birden bakıyorsunuz kayıyor. Yani artık burada 39 kişi verilmesi küçümsenecek bir iş değil, hakikat da değil. Bu beşerler, değerli beşerler. Şahıslarına dönük bir şey demiyorum. Onlar da Meclis’te partileri ismine uğraş edecekler. Lakin CHP listesinin taşıma kapasitesinin çok üzerinde bir yapıydı.
MHP’yle AK Parti farklı girmiş. MHP listeyi evvelden vermiş. O saatten sonra bizim ortak listeyle girmemiz için bir sebep yoktu. O zaman her parti kendi kimliğiyle girebilirdi.
İLKE VE DEMOKRASİ HAREKETİ
Öte yandan CHP içerisinde Prensip ve Demokrasi Hareketi ismi altında yeni bir oluşum kuruldu. Hareket, dün yaptığı yazılı açıklama ile birinci bildirisini yayınladı.
CHP’de değişim davetleri kapsamında Eski CHP Parti Meclisi üyesi Örsan Öymen’in öncülüğünde yeni bir hareket kuruldu.
CHP Unsur ve Demokrasi Hareketi ismi altında kurulan bu harekette Algan Hacaloğlu, Necla Arat, Parıltı Serter, Dilek Akagün Yılmaz, Prof. Dr. Tolga Yarman, Türker Ertürk ile Utkan Güneş üzere isimler de yer alıyor.
Hareket, dün yaptığı yazılı açıklama ile birinci bildirisini yayınladı.
“Seçim sonuçları ne yazık ki CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu açısından başarısızlıkla sonuçlanmıştır”
Bildiride, “Seçim sonuçları ne yazık ki CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu açısından başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Başta laiklik olmak üzere bazı temel ilkeler parti idaresi tarafından bertaraf edilmiştir. Halkçılık, devletçilik, toplumsal demokrasi ve demokratik solculuk prensipleri telaffuzda kalmıştır” tabirlerine yer verildi.
“CHP’de ihtilal gerçekleşmeden, Türkiye’de ihtilalin gerçekleşmesi imkanlı değildir”
Tüzük değişikliği talep edilen bildiride şunlar kaydedildi:
“Mahalle kongrelerine, partinin kurumsal kimliğine ve unsurlarına sahip çıkan herkes katılmalı, bu prensipleri benimseyen üyeler kongrelerde aday olmalı, bu doğrultuda listeler çıkarılmalıdır. CHP’de ihtilal gerçekleşmeden, Türkiye’de ihtilalin gerçekleşmesi imkanlı değildir.”
Odatv.com